Autor podejmuje zadanie przyjrzenia się wypowiedziom medialnym reprezentującym gatunek, który można określić jako telewizyjny magazyn sportowy „na żywo”. Przyjętą tu perspektywą, niestosowaną dotąd w genologii, jest gramatyka komunikacyjna, rozwijana przez Aleksego Awdiejewa i Grażynę Habrajską, nawiązująca m.in. do prac takich autorów, jak Michael Alexander Kirkwood Halliday, John Austin, John Searle oraz, w mniejszym zakresie, Dan Sperber i Deirdre Wilson. Istotą zastosowanego podejścia jest przekonanie, że każdy tekst potencjalnie może być potraktowany zarówno jako ciąg mikroaktów mowy, jak i całościowy komunikat, będący makroaktem realizującym określony wzorzec gatunkowy. Gatunek zaś jest w tym ujęciu rozumiany jako uogólniony, standardowy scenariusz, według którego poszczególne teksty są komponowane przez nadawców oraz interpretowane przez odbiorców.
(opis ze strony Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego)
We współczesnych mediach oprócz szybkości przekazu liczy się sposób, w jaki treści trafiają do odbiorcy oraz używane platformy czy atrakcyjność i kondensacja informacji. Dominacja urządzeń mobilnych, nie tylko jako środków komunikacji, ale również jako środków konsumpcji materiałów dziennikarskich, powodują, że nad tekstem często przeważają treści wizualne i multimedialne. Pomaga to w efektywnym odwołaniu się do wyobraźni odbiorcy, ale też maksymalizuje skuteczność przekazu. Na procesie wizualizacji danych autor koncentruje się w pierwszej części publikacji, podkreślając, że mimo obecności niemal w każdej dziedzinie piktogramów, map, infografik, operowania obrazem w różnych mediach i na różnych poziomach, odbiorca dla prawidłowego odczytania takich komunikatów musi posiadać odpowiednie kompetencje. W drugiej części z kolei prezentuje stosunkowo nową, rozwijającą się gałąź dziennikarstwa – opartego na danych, przedstawiając możliwości, jakie niosą one ze sobą w połączeniu z umiejętnością dostrzegania w nich historii i opowiedzenia jej w formie cyfrowej informacji.
(opis ze strony Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego)
Gramatyka sensu jest kontynuacją, podsumowaniem i dopełnieniem wcześniejszych prac duetu Awdiejew – Habrajska. Niezaprzeczalny atut książki stanowi bardzo spójna i jasna metodologia, która pozwala na rekonstrukcję sensu oraz wyraźnie wskazuje na postkomunikacyjny charakter tekstu i na to, że dopełnianie sensu odbywa się nie na podstawie samej analizy tekstu, lecz dzięki analizie holistycznej. Czytelnik otrzymuje dzieło interdyscyplinarne odwołujące się do osiągnięć filozofii, kognitywistyki, psychologii poznawczej, retoryki i współczesnej teorii argumentacji.
Gramatyki – zarówno tradycyjne, jak i strukturalistyczne oraz generatywne – pomijają fakt, że podstawową funkcją języka jest komunikacja, a więc opis procesu produkcji i odbioru komunikatu, który powinien być przynajmniej równie ważny jak opis systemu i gotowego tekstu. Koncepcją uwzględniającą opis konstruowania, przekazu i odbioru komunikatu jest właśnie Gramatyka sensu. Jej cel stanowi opis konfiguracji sensu, pełniącej kluczową rolę w procesie generowania przekazu komunikacyjnego oraz w procesie jego odbioru. Bardzo ważna jest przenikająca koncepcję Autorów teza, że to nie słowa są jednostkami rozumienia – słowa jedynie mogą na nie wskazywać. Jak pisał Wittgenstein: „Tylko zdanie ma sens, tylko w kontekście zdania nazwa ma znaczenie”.
(opis ze strony Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego)
Publikacja dotyczy komunikacji wizualnej w mediach na przykładzie infografiki w prasie i Internecie. Na podstawie przykładów zaczerpniętych z miesięcznika „PRESS”, dwóch gazet codziennych – „Faktu” i „Gazety Wyborczej” – oraz z wybranych realizacji internetowych (dwóch czołowych portali internetowych i serwisu specjalizującego się w dziennikarstwie danych) autor zwraca uwagę m.in. na: ruchomość infografik, ewentualne przejawy manipulacji, błędy i odchylenia konstrukcyjne, efektywność przekazu, rodzaj grafiki, użyte środki wyrazu, wiarygodność, elementy budowy, a także powiązania między blokami i informacjami. Ocenia również spójność, wypełnianie podstawowych celów infografiki oraz zaspokajanie potrzeb informacyjnych odbiorcy z uwzględnieniem jego kompetencji wizualnych.
*
Książka może służyć jako podręcznik dla studentów dziennikarstwa i samych dziennikarzy zajmujących się przekazem wizualnym i tworzeniem infografik. […] Analizy przykładów dobrych i nietrafionych infografik są jednym z bardziej znaczących atutów publikacji. […] Monografia jest bogato ilustrowana przykładami infografik, przez co stanowi bardzo dobry materiał poglądowy, m.in. dla studentów i wykładowców dziennikarstwa oraz dziennikarzy chcących wzbogacić swój warsztat.
(opis ze strony Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego)
Jak pisze Jacek Leociak: „reprezentować” – to czynić na powrót obecnym. Twórcy sztuki audialnej podejmują próby uobecniania ocalałych i ofiar Szoa, a artystyczne formy dźwiękowe stanowią przestrzeń reprezentacji. Audialne opowieści podejmujące tematykę Zagłady, choć skupione wokół cierpienia i śmierci jednostek oraz całych grup, nierzadko w swej istocie są historią o ocaleniu, stawiają bowiem w swym centrum wspomnienia tych, którzy przetrwali. Specyfika wspomnień Zagłady i z Zagłady, ich fragmentaryczność – sprawiają, że praca twórców artystycznych form dźwiękowych skoncentrowana jest niejednokrotnie na rekonstruowaniu losów jednostek i ich rodzin oraz utkaniu opowieści z dostępnych i odnalezionych wspomnień, śladów, dokumentów. Dyskurs holocaustowy zapośredniczony przez medium audialne nie jest jednorodny, ale rozprzestrzeniony wskutek dyspersji zagarniającej coraz to nowe obszary budowania opowieści o Szoa. Mamy nadzieję, że niniejsza publikacja wzbogaci wiedzę o Zagładzie, a także wiedzę radioznawczą, wypełniając lukę w literaturze przedmiotu, w której ta tematyka nie była dotąd podejmowana.
(opis ze strony Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego)
Eksperymentalne artystyczne audycje radiowe stanowią punkt wyjścia do rozważań zawartych w prezentowanych szkicach. Za najbardziej interesującą postrzegam formę dzieł artystycznych, w których autorzy zdecydowali się odejść od tego, co dla radia artystycznego klasyczne i standardowe. Wprowadzanie różnych poziomów narracji, alinearna fabuła oraz gra z konwencją gatunków stały się podstawą do wyselekcjonowania i opisu audycji, które w mojej ocenie mogą być postrzegane jako eksperymentalne. Choć przywołuję również audycje fikcyjne, to szczególnie ciekawe są dla mnie audycje artystyczno-dokumentalne, features, słuchowiska oparte na faktach czy eksperymenty radiowe nawiązujące do wydarzeń rzeczywistych.
(opis ze strony Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego)
Jaki efekt wizerunkowy można osiągnąć za pomocą jakich działań werbalnych? Odpowiedź na to kluczowe w prezentowanej książce pytanie sformułowano na podstawie badań, w ramach których ponad pół tysiąca respondentów czytało teksty czterech różniących się w opiniach felietonistów (Krzysztofa Vargi, Piotra Zaremby, Magdaleny Środy, Szymona Hołowni), a następnie określało ich cechy wizerunkowe oraz wypisywało te fragmenty, które stały się podstawą do przypisania wskazanych epitetów. Analiza odpowiedzi pozwoliła zdefiniować cechy wizerunku komunikowanego językowo i utworzyć katalog wykładników tych cech. To pierwszy, a zarazem jedyny taki katalog powstały na bazie empirycznych danych, przydatnych nie tylko do działań badawczych, lecz także do praktycznego projektowania komunikacji wizerunkowej.
„Publikacja jest nowatorska ima charakter pionierski. […] Konstruktywistyczna koncepcja trzech rzeczywistości, która stanowi inspirację dla autorki, wskazuje/potwierdza dwa akty: komunikowanie własnego wizerunku przez autora i kreowanie wizerunku autora przez odbiorcę/interpretatora. Autorka koncentruje się na tym drugim. […] Monografia może trafić do językoznawców, medioznawców, mediolingwistów, komunikologów, zarówno specjalistów, jak i adeptów tych dziedzin. Powinna dać do myślenia czynnym dziennikarzom, uświadamiając im kreacyjną rolę odbiorcy”.
(opis ze strony Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego)
Czy znajomość nazwiska determinuje image przypisywany autorowi wypowiedzi na podstawie jego tekstu? Czy i jak zdjęcie autora obok tekstu wpływa na jego wizerunek? Jaka jest różnica między wizerunkiem „z tekstu” a wizerunkiem „ze zdjęcia”? Na jakich zasadach funkcjonuje image, który tworzymy i zapamiętujemy po jakimś czasie? Te pytania stały się podstawą prezentowanej publikacji. Autorka dąży do określenia, jaki wizerunek jest możliwy do komunikowania za pomocą słowa, a jaki za pomocą obrazu, a także jak pozatekstowa wiedza o autorze wypowiedzi wpływa na jego image werbalny.
Wyniki omówionych badań dotyczą wizerunków Krzysztofa Vargi, Piotra Zaremby, Magdaleny Środy i Szymona Hołowni. Ponad pół tysiąca osób czytało ich felietony, spoglądało na zdjęcia lub przywoływało skojarzenia z tymi nazwiskami, by określić tzw. image werbalny, wizualny i publiczny. Celowo zweryfikowano wizerunki osób publicznych, piszących na różne tematy i reprezentujących różne postawy światopoglądowe.
Autorka bada image wieloaspektowo, więc książka może być cennym źródłem informacji dla osób pracujących nad wizerunkiem i projektujących komunikację, w tym dla publicystów, przedstawicieli public relations i reklamy, a także dla medioznawców, językoznawców czy badaczy komunikacji. Studentów dziennikarstwa i komunikacji społecznej oraz kierunków lingwistycznych wprowadza w tematykę zależności image’u od słów i obrazu.
(opis ze strony Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego)
Książka jest poświęcona gatunkowi radiowemu feature zbliżonemu do reportażu artystycznego. Autorka prezentuje stan badań, precyzuje terminologię, wyznacza granice omawianego gatunku i jego odmian. Kreśli historię feature’a i pokrewnych form wypowiedzi, odwołując się zarówno do przykładów polskich, jak i obcych, głównie zachodnioeuropejskich – czytelnik znajdzie tu m.in. podrozdział o roli reportażu artystycznego w programie Radia Wolna Europa. Publikacja zawiera też analizę takich kategorii, jak narrator, aktor i elementy „słuchowiskowe” w twórczości z gatunku feature.
(opis ze strony Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego)
Wielość podmiotów zarejestrowanych w księdze ewidencji partii politycznych jest w świetle przepisów zawartych w Konstytucji RP sygnałem zachowania pluralizmu politycznego. Jest to przejaw wąskiego, ściśle prawnego definiowania zjawiska. W szerokim, społecznym znaczeniu zasada pluralizmu politycznego oznacza wielość dopuszczalnych w danym społeczeństwie stylów życia i preferowanych przez jednostki systemów wartości. W systemie pluralizmu politycznego grupy społeczne, które przejawiają określone systemy wartości, powinny mieć swoje reprezentacje w parlamencie. […]
Na podstawie obowiązującego w Polsce systemu prawnego nie można ustalić, jakie systemy ideologiczne są reprezentowane na polskiej scenie politycznej. W efekcie nie można stwierdzić, czy faktycznie funkcjonuje ich wiele, a ta wielość jest przecież cechą dystynktywną pluralizmu politycznego. Dopiero przeprowadzenie jakościowej analizy pozwala zweryfikować, jaki jest stan faktyczny.
Parlament jest tym miejscem, gdzie do głosu mogą i powinni dochodzić reprezentanci różnych orientacji ideologicznych, gdzie powinno mieć miejsce ścieranie się różnych poglądów, a w wyniku tego procesu powinno następować podejmowanie najpoważniejszych decyzji na temat kształtu instytucji społecznych i przyszłości państwa. Debata parlamentarna to zatem ten rodzaj dyskursu, w którym powinien się przejawiać pluralizm polityczny. Przedstawione w tej książce badanie ukazuje, jaki jest stan faktyczny polskiej sceny politycznej z uwagi na kryterium zachowania pluralizmu politycznego.
(opis ze strony Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego)
Prezentowana publikacja zawiera opis i analizę dorobku jednego z najwybitniejszych polskich dokumentalistów, Andrzeja Fidyka. Światowy rozgłos i uznanie przyniosła mu Defilada, a sławę ugruntowały takie filmy, jak: Karnawał – największe party świata, Kiniarze z Kalkuty, Rosyjski striptiz, Sen Staszka w Teheranie, Historie z Yodok. Autorka podjęła próbę interpretacji jego twórczości za pomocą narzędzi badawczych związanych z retoryką, co pozwoliło jej unaocznić zasady realizacji ich dyskursywności. Film dokumentalny analizuje ona poprzez jego relacje z rzeczywistością, a także jako wykładnik twórczej idei dokumentalisty, która pozwala mu na skuteczne komunikowanie z widzem. Obok analizy topiki filmowej Fidyka i kluczowej kategorii widowiskowości, czytelnik znajdzie tu również subtelne interpretacje wybranych filmów reżysera oraz próbę charakterystyki jego osobowości twórczej. Widowiskowość cechuje całą twórczość Fidyka i nie tylko zapewnia wysoką rangę artystyczną jego dziełom, ale także przykuwa uwagę współczesnego widza. Osobny rozdział autorka poświęca zagadnieniom dotyczącym „szkoły Fidyka” i filmom jego najbardziej znanych uczniów.
(opis ze strony Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego)
W dotychczasowych badaniach dotyczących dziennikarstwa sportowego brakuje systematyczności i prób ujęć całościowych. Nie zajmowano się dotąd genezą terminologii sportowej, prawie w ogóle nie prowadzi się badań diachronicznych języka sportu. Nie ma też publikacji podejmujących problematykę rozwoju gatunków charakterystycznych dla tej odmiany specjalistycznej. Nie interesowano się również kształtowaniem się publicystyki sportowej. Jedyne opracowania sięgające do początków polskiego dziennikarstwa sportowego skupione były na historii prasy. Prezentowana publikacja dotyczy burzliwych dziejów początków żurnalistyki sportowej w Polsce. Autor prezentuje środowisko dziennikarzy sportowych z początku wieku XX, ich uwikłanie w świat działaczy i instytucji zajmujących się kulturą fizyczną. Poddaje analizie unikalny materiał (355 tekstów) z pierwszych lat istnienia „Przeglądu Sportowego”, który wyznaczał nowe drogi rozwoju publicystyki sportowej i stał się wzorem do naśladowania dla innych tytułów. Przedstawia początki kształtowania się takich form wypowiedzi, jak artykuł publicystyczny, komentarz prasowy, felieton. Omawiając te zagadnienia, wprowadza czytelnika w czas narodzin publicystki sportowej w Polsce – jej kształtowania się w trudnych warunkach zewnętrznych (niski prestiż zawodu dziennikarza i tematyki sportowej) i wewnętrznych (problemy finansowe i brak doświadczenia organizacyjnego redakcji pierwszych pism sportowych).
(opis ze strony Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego)
Książka Rafała Siekiery, bazując na osiągnięciach lingwistyki komunikacyjnej, interakcyjnej, kognitywistycznej, zwraca uwagę na stylistykę wybranych gatunków wypowiedzi medialnych o tematyce sportowej. Autor zajmuje się problemami konceptualnymi i tekstotwórczymi ze szczególnym uwzględnieniem komunikacji poprzez metaforę. Okazuje się, że jest to komunikacja bardzo skuteczna, wziąwszy pod uwagę choćby tylko ogromną oglądalność transmisji sportowych w telewizji. Bez komentarza werbalnego straciły by one wiele na swej atrakcyjności.
Praca jest wybitnie dyskursywna, ma wartki tok dowodzenia, zjawiska analizowane są wszechstronnie, problemowo. Częste odwołania do psychologii poznania wzbogacają wartość merytoryczną rozprawy o związki między językiem a poznaniem. (…)
Książka ujawnia walory języka radiowo-telewizyjnych komentatorów sportowych, takie jak barwność, oryginalność sformułowań, silną indywidualizację, kreatywność, emocjonalność.
(opis ze strony Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego)